🟢 POSIEDZENIE ZESPOŁU DS. BEZPIECZEŃSTWA PERSONELU MEDYCZNEGO – SPRAWOZDANIE KIRM
📅 W dniu 5 maja 2025 r. w siedzibie Ministerstwa Zdrowia odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu roboczego ds. wypracowania rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo personelu medycznego. W spotkaniu udział wzięli m.in. Minister Zdrowia Izabela Leszczyna, Wiceminister Marek Kos oraz przedstawiciele środowiska ratownictwa medycznego: Krajowej Izby Ratowników Medycznych (KIRM), Związku Pracodawców Ratownictwa Medycznego, Polskiego Towarzystwa Ratowników Medycznych (PTRM), Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Ratunkowego (PTPR), Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Ratowników Medycznych (OZZRM) oraz Krajowej Sekcji Pogotowia Ratunkowego i Ratownictwa Medycznego Solidarność.
🔹 STANOWISKO MINISTERSTWA ZDROWIA I POCZĄTEK POSIEDZENIA
Minister Izabela Leszczyna podkreśliła, że jej priorytetem jest zaostrzenie przepisów Kodeksu karnego w zakresie napaści na personel medyczny. Minister zadeklarowała współpracę z innymi resortami (Ministerstwem Sprawiedliwości i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji) celem możliwie szybkiego urealnienia kar za przemoc wobec medyków – poprzez zwiększenie nieuchronności oraz bezwzględności ich wykonania.
Podkreśliła także, że troska o bezpieczeństwo dotyczy wszystkich osób biorących udział w procesie diagnostycznym i leczniczym, nie tylko ratowników medycznych. Dodała, że do Ministerstwa Zdrowia wpłynęły postulaty od Naczelnej Izby Lekarskiej, z których nie wszystkie mogą zostać zrealizowane w krótkim czasie.
Minister Leszczyna przyznała, że tempo realizacji działań jest wolniejsze, niż zakładano, m.in. z powodu problemów związanych z procedurami przetargowymi i zamówieniami publicznymi. Poinformowała o kampanii społecznej dotyczącej osób wykonujących zawód ratownika medycznego i ich bezpieczeństwie – spoty informacyjne mają być emitowane w ogólnopolskich mediach jeszcze przed wakacjami. Prace nad wdrożeniem trzyosobowych zespołów ratownictwa medycznego mają zakończyć się latem.
Wiceprezes KIRM, Marcin Janik, podniósł kwestię braku informacji pomiędzy posiedzeniami Zespołu. W odpowiedzi, Minister Leszczyna zadeklarowała, że członkowie Zespołu będą informowani o postępach prac resortu w sposób systematyczny. Zapowiedziała także, że ustosunkuje się do postulatów przedstawionych przez KIRM już w styczniu br.
🔹 SZCZEGÓŁOWY PRZEGLĄD POSTULATÓW I WNIOSKI Z SALI
Po opuszczeniu spotkania przez Minister Izabelę Leszczynę, dalsze obrady prowadził Wiceminister Zdrowia Marek Kos. Głos zabrała również dyrektor Tuderek-Kuleta, która szczegółowo przedstawiła aktualny stan realizacji postulatów zgłoszonych przez KIRM w styczniu 2025 roku:
- Wprowadzenie trzyosobowych zespołów ratownictwa medycznego typu „P” – rozwiązanie to zostało już uwzględnione w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Obecnie trwają rozmowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w sprawie możliwości wcześniejszego zakontraktowania takich zespołów, jeszcze przed 1 stycznia 2026 r.
- Cykliczne szkolenia z zakresu radzenia sobie z agresją – obowiązek szkoleń został zapisany w ustawie o PRM i będzie realizowany w pięcioletnich cyklach, począwszy od 1 stycznia 2025 r. W bieżącym roku planowane jest przeszkolenie 9 924 członków ZRM, zgłoszonych przez 185 z 221 dysponentów. Do tej pory przeszkolono 731 osób w 11 województwach. Szkolenia realizowane są przez Policję i mają zostać zakończone do końca roku.
- Systemowe wsparcie psychologiczne dla członków ZRM – także zostało zapisane w ustawie o PRM. Od 1 stycznia 2025 r. każdy dysponent będzie zobowiązany do zapewnienia takiego wsparcia. Już obecnie połowa dysponentów deklaruje jego realizację. Środki na ten cel mają pochodzić z finansowania dobowego karetek.
- Kampania informacyjna – Ministerstwo zapowiedziało ogólnopolską kampanię medialną dotyczącą przeciwdziałania agresji wobec ratowników medycznych oraz promującą racjonalne korzystanie z SOR-ów.
- Procedura użycia przycisku „pomoc” – została już opracowana i wdrożona do Systemu Wspomagania Dowodzenia. Dyspozytorzy są szkoleni w zakresie odpowiedniego reagowania na sygnał pomocy, a Policja otrzymała wytyczne dotyczące postępowania w takich przypadkach.
- Zaostrzenie przepisów karnych dotyczących napaści na pracowników ochrony zdrowia – projekt zmiany Kodeksu karnego znajduje się obecnie na etapie konsultacji międzyresortowych. W najbliższym czasie planowane jest skierowanie projektu do konsultacji zewnętrznych.
- Kamizelki nożoodporne – Ministerstwo Zdrowia wystąpiło do Prezesa NFZ z wnioskiem o wpisanie kamizelek do zarządzenia dotyczącego wyposażenia ambulansów. Pomimo licznych uwag, MZ nie zamierza wycofywać się z tego rozwiązania. Kamizelki miałyby być dostępne na wyposażeniu karetki, jednak ich użycie pozostawiono decyzji członków zespołu. KIRM i OZZRM jednoznacznie podkreśliły, że kamizelka nożoodporna powinna być traktowana jako Środek Ochrony Indywidualnej (ŚOI) i spełniać konkretne normy jakości – brytyjskie lub amerykańskie.
- Kamery nasobne – przeprowadzona analiza wykazała zarówno korzyści, jak i ograniczenia tego rozwiązania. Główne wątpliwości zgłosił Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który stwierdził, że stosowanie kamer może być zasadne tylko wtedy, gdy nie ma możliwości wdrożenia skuteczniejszych środków bezpieczeństwa.
- Radiotelefony – Ministerstwo Zdrowia rekomenduje wstrzymanie się z zakupem urządzeń do czasu zakończenia prac MSWiA nad krajowym systemem jednolitej łączności, który ma również objąć ZRM.
- Monitoring przypadków agresji – planowane jest wdrożenie w SWD funkcji umożliwiającej cykliczne raportowanie incydentów agresji przez dysponentów. Jednocześnie MZ przyznaje, że nie posiada kompetencji ani zasobów do pogłębionej analizy zgłoszeń – nie ma możliwości badania zeznań czy prowadzenia wywiadów z poszkodowanymi. Obecnie brak jest też systemowego narzędzia do analizy ryzyka.
W trakcie dyskusji wiceprezes KIRM Marcin Janik podtrzymał stanowisko KIRM przekazane do MZ, że kamizelka nożoodporna powinna być traktowana jako indywidualny ŚOI, przypisany każdemu członkowi ZRM z osobna, zgodnie z odpowiednimi standardami bezpieczeństwa. Podkreślił również, że obecnie na rynku nie ma produktów w pełni spełniających te wymagania, a Ministerstwo Zdrowia powinno określić jednoznaczne kryteria, które umożliwią producentom opracowanie odpowiednich modeli kamizelek. KIRM zadeklarował również gotowość do opracowania projektu systemowego podejścia do monitorowania i analizowania przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia.
Prezes KIRM, Mateusz Komza, zwrócił uwagę na zasadniczy brak systemowej analizy poważnych zdarzeń agresji w ochronie zdrowia. Jak podkreślił, bez dostępu do analizy ryzyka, case studies czy wniosków z najpoważniejszych incydentów nie da się wdrożyć realnych i skutecznych działań prewencyjnych. Wskazał na konieczność powołania wyspecjalizowanego zespołu zajmującego się analizą takich przypadków, na wzór rozwiązań funkcjonujących w innych krajach. Wiceminister Kos przyznał, że powołanie takiego zespołu w strukturach MZ nie jest obecnie możliwe, co – zdaniem KIRM – tylko potwierdza potrzebę podjęcia tych działań przez niezależne podmioty.
🔹 PODSUMOWANIE KIRM
W ocenie Krajowej Izby Ratowników Medycznych spotkanie miało głównie charakter informacyjny – przedstawiono stan prac nad postulatami zgłoszonymi w styczniu, bez realnej przestrzeni do merytorycznej dyskusji. Część argumentów została wysłuchana przez stronę ministerialną, jednak nadal brakuje deklaracji co do systemowego podejścia do problemu agresji wobec personelu medycznego.
Z niecierpliwością oczekujemy realizacji zobowiązania Minister Zdrowia do bieżącego informowania członków Zespołu o przebiegu prac oraz włączenia KIRM do procesu opiniowania projektów rozporządzeń – szczególnie w zakresie wymagań dla kamizelek nożoodpornych.
KIRM ponawia postulat utworzenia niezależnego mechanizmu monitorowania i analizowania aktów agresji wobec pracowników ochrony zdrowia, opartego o dane, analizę ryzyka i realne rekomendacje dla systemu. Tylko takie podejście może prowadzić do trwałych i skutecznych zmian w zakresie bezpieczeństwa personelu medycznego.
Kolejne posiedzenie Zespołu zaplanowano za około 3–4 tygodnie – po rozesłaniu materiałów do analizy przez uczestników.
📢 Dziękujemy wszystkim przedstawicielom środowiska ratowniczego za aktywny udział i zaangażowanie. Działamy dalej – dla bezpieczeństwa i godnych warunków pracy ratowników medycznych.
